خبرگزاری «حوزه»؛ شفافیت، عنصری مهم و اساسی برای مقابله با فساد و افزایش بهره‌وری در فضای کاری جامعه در تمام زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میباشد. شفافیت سبب میشود که مردم یک جامعه به صورت خودکار بر فرآیند انجام کار مسئولان کشور که خود را خدمتگذار مردم معرفی میکنند صورت پذیرد.
از این رو شایسته و لازم است تمام نهادهای کشور درمسئله شفاف سازی پیشگام بوده و به این موضوع به‌طور ویژه بپردازند.
این روزها که فصل ارائه لایحه بودجه کل کشور توسط دولت به مجلس میباشد دوباره بحث شفاف سازی نهادهای حاکمیتی در مورد نوع عملکرد، میزان بودجه دریافتی و خروجی محصول کار آنها متناسب با بودجه دریافتی در محافل رسانه‌ای مطرح شده است. متاسفانه آنچه مشاهده میشود نقدهای بعضا بدون دلیل و گاها از سر عناد و دشمنی میباشد. نمونه بارز آن حمله‌ها و مطالبی است که در مورد تخصیص بودجه فرهنگی به نهادهای فرهنگی است که بسیار شدید و بعضا به دور از فضای کارشناسی و انصاف است.
واضح است اینگونه انتقادها یا از سر انتقام میباشد و یا از سر دلسوزی. ولی آنچه مهم است مسئله وضعیت فرهنگی کشور، پیشرفت یا پسرفت آن، امکانات موجود، مدیریت فرهنگی، فرصتها و تهدیدات، موانع و برتامه‌ریزی براساس میزان کارآیی و بهره‌وری نیروهای فرهنگی کشور می باشد. بنابراین بررسی وضعیت میزان کارآیی نهادهای فرهنگی امری مهم است که باید بدان پرداخت حال این موضوع چه از سوی منقدان منتقم یا منتقدان دلسوز جامعه بیان شود. پاسخگویی به افکار عمومی و ارائه عملکرد از سوی نهادهای فرهنگی- دینی میتواند بهترین پاسخ به منتقدان باشد و این مهم زمانی تحقق میابد که آنها برنامه شفاف ارائه دهند و برنامه خود را با نگاه کارکرد گرایی و نتیجه گرایی در امور فرهنگی تطبیق و ارائه دهند. این یادداشت بنا دارد پیشنهاداتی به عنوان راهکار برای نهادهای فرهنگی که مورد هجمه تبلیغاتی قرار گرفته بیان کند و در انتها تذکری هم به منقدین ارائه دهد.
- نهادهای فرهنگی باید در خصوص مسائل فرهنگی به دنبال یافتن مسائل و آسیب‌های فرهنگی باشند و آنها را به صورت یک روش نظامند جمع‌آوری و ارتباط آنها با سایر مسائل کلان سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور بررسی و نوع ارتباط آنها با هم را برای رسیدن به حل مسائل و آسیب‌ها مورد توجه قرار دهند وبه اصطلاح، جامع بودن حل مسئله فرهنگی از لحاظ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... لحاظ گردد.
- بعد از یافتن مسائل و آسیب‌های فرهنگی به صورت رصد دقیق و شناخت عوامل، موانع و پیامدهای معضلات فرهنگی باید بتوانند راهکار ارائه داده و راهکار آنها منتج به نتیجه مطلوب شود و از بیان مشکلات و ارائه راهکار به صورت کلی گویی، شعارگونه، تکرار مکررات و مباحث کلیشه‌ای در باب ضرورت کار فرهنگی و شعارهای عوام‌فریبانه دوری کنند.
- تمام نهادهای فرهنگی اعم از عمومی یا خصوصی باید تلاش کنند ازانجام فعالیتهای موازی دوری کرده و تلاش نمایند با وحدت رویه و خرد جمعی برای رسیدن به یک هدف واحد تلاش کنند. برای رسیدن به این مهم پیشنهاد میشود یک بانک اطلاعاتی دقیق از نهادها و موسسات فرهنگی اعم از دولتی و غیردولتی تاسیس شود تا جلوی فعالیتهای موازی گرفته شده و از هدر رفتن بودجه جلوگیری شود.
- نهادهای فرهنگی باید متعهد شوند فقط در اموری وارد شوند که قطعا متخصص آن باشند و از انجام اموری که در تخصص آنها نیست به دلیل فضای عصر حاضر که فضایی تخصص‌گراست؛ دوری کنند و خود را مورد نکوهش نخبگان و سپس جامعه مدنی قرار ندهند.
5- نهادهای فرهنگی تلاش کنند در بحث مصرف بودجه، نهایت تلاش را در مصرف بهینه آن و سپس ارائه گزارش شفاف از عملکرد و میزان رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده به مردم ارائه دهند تا حساسیتها کاسته شود.
در پایان با توجه به شرایط کنونی کشور از لحاظ سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و دینی چه در عرصه بین المللی و چه داخلی نکاتی را به منتقدان فرهنگی بیان می‌دارد
- در سال 1396 میزان سهم بودجه فرهنگی ۲.۶ از کل بودجه کشور بوده که این رقم خود گویای ناچیز بودن آن، متناسب با نیاز کشور در عرصه کار فرهنگی در سطح آموزش، پژوهش، نهادینه‌سازی در داخل و صدور آن به مرزهای فراسرزمینی را نمایان می‌سازد. نکته جالب اینجاست که عربستان سعودی برای تبلیغ وهابیت بودجه‌ای 100 میلیون دلاری در سال 1394 معادل 350 میلیارد تومان اختصاص داده بود که این رقم دوبرابر بودجه سازمان تبلیغات، یک سوم بودجه وزارت ارشاد با تمام زیرمجموعه‌های آن و یک ونیم برابر بودجه جامعه المصطفی العالمیه میباشد.
- به اذعان رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی بودجه فرهنگی کشور در سال 97 افزایش محسوسی نداشته است. حال اگر بنا بر این باشد که افزایشی صورت گیرد با توجه به رسالت انقلاب اسلامی که یک انقلاب دینی فرهنگی بوده و منادی بخش توحید، آزادگی و در صدد رسیدن به آرمانهای اسلام ناب، آیا این بودجه های ناچیز میتواند ما را در رسیدن به این هدف والا و مهم با این همه هجمه چه از سوی بیگانگان و دشمنان قسم خورده جمهوری اسلامی و چه از سوی منتقدین خشمگین و بی انصاف داخلی برساند.
- با نگاهی ساده به وضعیت کنونی جهان اسلام و نقش مخرب و پیچیده حکام مرتجع عربی به سرکردگی عربستان و به اذعان نهادهای بین المللی در خصوص گسترش وهابیت از آسیا و اروپا گرفته تا آفریقا، بر همگان روشن میشود که انها برای تبلیغ باطل خود که ثمره‌ای جز ویرانی، قتل، فساد، تباهی و عقب ماندگی اسلام و سرزمین‌های مسلمانان نداشته چقدر هزینه میکنند و ما برای احیای فرهنگ ناب اسلامی که مبتنی بر معارف قرآن و سنت اهل بیت عصمت و طهارت است چقدر هزینه میکنیم.
امید است که عزیزان منتقد عینک بدبینی خود را برداشته و عینک انصاف به دیدگان خود زنند و از هیاهو و جوسازی‌های منفی در خصوص نهادهای فرهنگی‌ای مانند حوزه علمیه، جامعه المصطفی العالمیه، مجمع تقریب مذاهب اسلامی، موسسات فرهنگی مطالعاتی فرهنگی و سایر نهادهای فرهنگی دینی که سعی در تبلیغ معارف اسلام دارند پرهیز کنند؛ و از این سو امید است تمام نهادهای فرهنگی دینی تمام تلاش خود را معطوف این موضوع نمایند که با توجه به مشکلات اقتصادی کشور و رنج مردم، باید به بهترین وجه ممکن و با مدیریت صحیح و مبتنی بر تخصص و تعهد و استفاده از متخصصان سعی کنند بودجه را در مسیر صحیح خود هزینه نموده و گزارش آن را به پیشگاه ملت قهرمان و مستضعف ایران برسانند تا مورد هجمه منتقدان داخلی و کینه‌توزان خارجی قرار نگیرند ان‌شاءالله تعالی.
یادداشت:باقر صدقی،پژوهشگر
